Afgraven en zeven

Afgraven en zeven

De groeiplaats wordt machinaal afgegraven waarna de grond met een trommel- of vlakzeef wordt gezeefd om de wortelstokken uit de grond te verwijderen.

Uitvoering

Hierbij zijn twee varianten mogelijk:

  1. Ontgraven, ter plekke zeven en de grond direct op de locatie verwerken. Het voordeel van deze werkwijze: er is geen tussentijdse opslag nodig, dus kan er vlot worden gewerkt. Het nadeel is dat er geen controle is op achterblijvende wortelresten in de putbodem en wanden. Mogelijk zitten er ook achterblijvers in de gezeefde en teruggebrachte grond. We adviseren de locatie gedurende 1 á 2 groeiseizoenen elke 2 á 3 weken te monitoren en opgekomen duizendknoopplantjes uit te graven (handmatig).
  2. Ontgraven, transporteren naar een tijdelijk depot, monitoren en na 1 groeiseizoen terugbrengen op de plek. Deze methode heeft zeer goede resultaten maar vraagt een langere planning en voldoende ruimte om grond tussentijds op te slaan. De groepilaats wordt volledig ontgraven, de locatie wordt 2 weken niet aangevuld zodat er goed gecontroleerd kan worden of er achterblijvers in de putbodem en –wanden aanwezig zijn. De vrijgekomen grond wordt naar een depot/locatie verplaatst en gezeefd (fractie 1cm) en in zo dun mogelijke laag opgezet op een dichte ondergrond (bijvoorbeeld folie of beton). De laagdikte mag maximaal 50 cm dik zijn. Zo zijn ook de achterblijvende wortels in de onderste laag binnen 1 groeiseizoen zichtbaar. In losse grond groeit een wortelfragment binnen zo'n 6 weken boven de grond. De gezeefde grond wordt eens per twee weken gecontroleerd op opkomende achterblijvers (bv. via de inzet van SROI) gedurende het groeiseizoen (mei-september). De plantjes moeten voorzichtig worden weggehaald, voorkom dat de dunne worteltjes afbreken en achterblijven. Als er geen plantjes meer opkomen kan de grond terug worden gebracht naar de locatie of elders worden verwerkt.

De uitgezeefde wortelstukken kunnen worden afgevoerd naar een erkende verwerker als groenafval. Eventueel kan de grond tweemaal gezeefd worden wanneer de grond droger en losser is. 

Uit praktijkervaring blijkt dat in veel gevallen afgraven tot ongeveer 1-1,5 meter voldoende is. De meeste biomassa van de duizendknopen bevindt zich in de eerste 80-100 cm onder maaiveld. Geadviseerd wordt om een kraan met kanteldraaistuk te gebruiken om zorgvuldig in lagen te graven.

Op het door het Kennisnetwerk Invasieve exoten ontwikkelde infoblad Instructies afgraven Japanse duizendknoop vindt u een overzichtelijk schema van de maatregelen waarmee u verdere verspreiding kunt voorkomen. Het infoblad mag vrij gebruikt en verspeid worden.

Hier vindt u het infoblad Instructies afgraven Japanse duizendknoop


Bekijk de RAW-teksten voor grondwerk: Aziatische duizendknoop publicatie grondwerk

Effectiviteit

Uit praktijkervaringen blijkt dat deze methode vooral bij zanderige gronden zeer effectief is: 98 tot 100%. Kanttekening hierbij is wel dat er op geen enkele plek langer dan 2-3 jaar is gemonitord.

Er moet gegraven worden tot er geen zichtbare worteldelen meer zijn.  In de nazorg kan eventuele hergroei van achterblijvers vrij makkelijk (maar voorzichtig) weg worden gehaald. Het is heel erg belangrijk dat er een nazorgplan is voor tenminste 3 jaar en dat zij deze nauwgezet volgen.  

Noot: eventueel kunnen wortelrestjes die technisch niet weggehaald kunnen worden (bijvoorbeeld omdat er een gasleiding aanwezig is, aangestipt worden met glyfosaat.

  • Afgraven en zeven

Kosten

Gemiddeld bedragen de kosten 30 euro per m2 voor de 1e methode (in situ). De tweede methode is duurder en sterk afhankelijk van de uitgangssituatie. Hier is geen goede eenheidsprijs voor te geven. Wanneer het werk gecombineerd kan worden met andere werkzaamheden, kunnen de kosten beperkt blijven. Voor bodems waar de duizendknoop dieper wortelt, zullen de kosten hoger uitvallen.

Het advies: laat een kostenraming maken op basis van de feitelijke situatie. Deze methode is namelijk goedkoper en duurzamer dan het afvoeren van de vrijkomende grond en deze ter vernietiging aanbieden. De grond verlaat de keten niet en er hoeft geen gebiedsvreemde grond te worden aangebracht, dit is gunstig voor een snel herstel van het bodemmilieu.

Voor- en nadelen

Voordelen

  • De methode pakt de duizendknoop ondergronds aan. Daar zit de grootste energievoorraad. Wanneer er op lokatie wordt gezeefd is er geen grondtransport nodig, dat verkleint het risico op verspreiding.
  • • In beide gevallen blijft de grond binnen het gebied en wordt het opnieuw gebruikt: er is geen aanvoer van gebiedsvreemde grond nodig.

Nadelen/risico's

  • Op groeilocaties met obstakels als bomen en struiken of ondergrondse infrastructuur (kabels, leidingen, riolering) is deze methode lastiger uit te voeren.
  • Het werk is vrij uitgebreid qua aanvullende maatregelen en vraagt een verhoogde mate van ervaring van de uitvoerende partij.
  • Een goede nazorg is noodzakelijk: elk plantje dat uit niet-uitgezeefde worteltjes hergroeit moet worden uitgegraven.

Voor het afgraven van duizendknoop groeiplaatsen wordt geadviseerd de richtlijnen uit het Landelijk Protocol omgaan met Aziatische duizendknopen, Infoblad D te volgen om verdere verspreiding te voorkomen.

Waar vind ik meer informatie?